Plomby, czyli wypełnienia stomatologiczne, są powszechnie stosowane w leczeniu ubytków powstałych na skutek próchnicy lub uszkodzeń mechanicznych zęba. Choć nowoczesne materiały dentystyczne cechują się wysoką trwałością, żadna plomba nie jest wieczna. Z czasem może ulegać zużyciu, odkształceniu lub utracie szczelności, co może prowadzić do ponownego rozwoju próchnicy. W tym artykule wyjaśnimy, jak długo może wytrzymać plomba w zębie, jakie czynniki wpływają na jej trwałość oraz jak dbać o wypełnienie, aby służyło jak najdłużej.
Jak długo wytrzymuje plomba w zębie?
Trwałość plomby zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj użytego materiału, lokalizacja wypełnienia w jamie ustnej oraz nawyki higieniczne pacjenta. Przyjmuje się, że:
- Plomby amalgamatowe – mogą wytrzymać od 10 do 20 lat, ponieważ są bardzo odporne na ścieranie i siły żucia.
- Plomby kompozytowe – zwykle zachowują trwałość przez 5–10 lat, choć nowoczesne materiały mogą przetrwać nawet dłużej.
- Plomby glasjonomerowe – stosowane głównie w zębach mlecznych i jako tymczasowe wypełnienia, mają krótszą trwałość, wynoszącą około 3–5 lat.
- Wypełnienia ceramiczne (inlay, onlay) – mogą wytrzymać nawet 15–20 lat, ponieważ cechują się wysoką odpornością na ścieranie i pęknięcia.
Warto jednak pamiętać, że podane okresy są orientacyjne. Niektóre plomby mogą wymagać wymiany znacznie wcześniej, jeśli dojdzie do ich uszkodzenia lub pojawią się oznaki nieszczelności.
Co wpływa na trwałość wypełnienia?
Plomba w zębie nie jest strukturą niezniszczalną – na jej trwałość wpływa wiele czynników, które mogą przyspieszać zużycie lub powodować jej wypadnięcie.
Jednym z kluczowych czynników jest rodzaj materiału, z którego wykonane jest wypełnienie. Plomby amalgamatowe i ceramiczne są bardziej odporne na ścieranie niż kompozytowe, które mogą stopniowo tracić szczelność pod wpływem sił żucia.
Bardzo ważna jest również lokalizacja plomby w jamie ustnej. Wypełnienia w zębach trzonowych, które są poddawane większym obciążeniom podczas gryzienia, zużywają się szybciej niż te znajdujące się w przednich zębach.
Istotnym czynnikiem wpływającym na trwałość plomby jest także higiena jamy ustnej. Regularne szczotkowanie zębów, stosowanie nici dentystycznej i płynów do płukania jamy ustnej pomaga utrzymać wypełnienie w dobrym stanie oraz zapobiega rozwojowi próchnicy wtórnej wokół plomby.
Nie można również zapominać o nawykach pacjenta, takich jak zgrzytanie zębami (bruksizm), obgryzanie paznokci czy gryzienie twardych przedmiotów. Nadmierne siły mechaniczne mogą powodować pęknięcia lub odkruszenia wypełnienia, co skraca jego żywotność.
Wpływ na trwałość plomby ma również dokładność jej założenia przez stomatologa. Prawidłowo wykonane wypełnienie powinno być szczelne, dobrze dopasowane do kształtu zęba i odpowiednio spolimeryzowane (w przypadku plomb kompozytowych). Błędy podczas zakładania plomby mogą prowadzić do jej szybszego zużycia i utraty szczelności.
Jak rozpoznać, że plomba wymaga wymiany?
Choć plomba może przetrwać wiele lat, z czasem może ulegać zużyciu lub uszkodzeniu. Objawy świadczące o konieczności jej wymiany to:
- Ból lub nadwrażliwość zęba – może oznaczać, że plomba straciła szczelność i doszło do ponownego zakażenia próchnicowego.
- Widoczne pęknięcia lub ubytki w wypełnieniu – wskazują na uszkodzenie mechaniczne, które może prowadzić do rozwoju próchnicy wtórnej.
- Chropowata powierzchnia plomby – może być oznaką jej ścierania i konieczności wymiany na nową.
- Przebarwienia wokół plomby – mogą sugerować nieszczelność wypełnienia i przenikanie bakterii pod plombę.
- Nieprzyjemny zapach z ust – w przypadku próchnicy wtórnej może dojść do gromadzenia się bakterii i powstawania nieprzyjemnego zapachu.
Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów, warto jak najszybciej skonsultować się ze stomatologia zachowawcza Łódź, aby uniknąć poważniejszych powikłań.
Jak dbać o plombę, aby wytrzymała jak najdłużej?
Aby plomba służyła przez długie lata, warto przestrzegać kilku prostych zasad:
- Dokładna higiena jamy ustnej – regularne szczotkowanie zębów, nitkowanie i stosowanie płynów do płukania ust pomaga zapobiegać próchnicy wokół wypełnienia.
- Unikanie twardych pokarmów – orzechy, kostki lodu czy twarde cukierki mogą powodować pęknięcia lub ukruszenia plomby.
- Ograniczenie spożycia kwaśnych i barwiących produktów – kawa, herbata, czerwone wino i cytrusy mogą przyczyniać się do przebarwień i osłabienia materiałów kompozytowych.
- Noszenie szyny relaksacyjnej w przypadku bruksizmu – osoby z tendencją do zgrzytania zębami powinny stosować szyny ochronne, aby zapobiec pęknięciom plomby.
- Regularne wizyty kontrolne u dentysty – stomatolog oceni stan wypełnienia i w razie potrzeby zaproponuje jego wymianę.
Plomba może służyć przez lata, ale wymaga odpowiedniej pielęgnacji
Plomby w zębach mogą wytrzymać wiele lat, ale ich trwałość zależy od rodzaju materiału, higieny jamy ustnej oraz nawyków pacjenta. Wypełnienia amalgamatowe i ceramiczne są najbardziej wytrzymałe, podczas gdy kompozytowe wymagają częstszej kontroli i ewentualnej wymiany. Regularne wizyty u stomatologa pozwalają na wczesne wykrycie nieszczelności plomby i zapobiegają rozwojowi próchnicy wtórnej.
Dbając o plombę poprzez właściwą higienę, unikanie nadmiernych obciążeń i świadome nawyki żywieniowe, można znacznie wydłużyć jej trwałość i cieszyć się zdrowym uśmiechem przez długie lata. Jeśli jednak zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak ból czy przebarwienia wokół plomby, nie zwlekaj z wizytą u dentysty – szybka reakcja może zapobiec poważniejszym problemom stomatologicznym.
