Utrata korony zęba, czyli jego widocznej części ponad dziąsłem, to sytuacja, która może wywołać niepokój u pacjentów. Nierzadko pojawia się pytanie: czy sam korzeń zęba, który pozostał w dziąśle, musi być usunięty? Odpowiedź na to pytanie nie zawsze jest jednoznaczna i zależy od wielu czynników, takich jak stan korzenia, jego umiejscowienie, obecność zakażeń czy możliwości dalszego leczenia protetycznego. W tym artykule przybliżamy, kiedy konieczne jest usunięcie korzenia zęba, a kiedy można go bezpiecznie pozostawić lub wykorzystać w dalszym leczeniu.
Czym jest korzeń zęba i jaką pełni rolę?
Korzeń zęba to część niewidoczna w jamie ustnej, która znajduje się pod linią dziąsła i osadzona jest w kości wyrostka zębodołowego. Jego główną funkcją jest utrzymywanie zęba w odpowiedniej pozycji, dzięki zakotwiczeniu w kości przy pomocy więzadeł ozębnej.
Korzeń zawiera kanały, w których znajduje się miazga zęba – tkanka nerwowo-naczyniowa odpowiedzialna za odżywianie i unerwienie zęba. Po utracie korony zęba, czyli jego górnej, widocznej części, korzeń może nadal spełniać swoją funkcję, o ile jest zdrowy i nieuszkodzony.
Utrata korony zęba – przyczyny i skutki
Korona zęba może ulec zniszczeniu z różnych powodów, do których należą:
- rozległa próchnica,
- uraz mechaniczny (np. złamanie po upadku),
- osłabienie struktury zęba po leczeniu kanałowym,
- zniszczenie korony protetycznej (np. mostu lub wkładu koronowo-korzeniowego).
Utrata korony zęba nie musi oznaczać końca jego funkcjonowania. Często pozostaje korzeń, który można wykorzystać jako bazę pod odbudowę protetyczną, jednak wymaga to oceny jego stanu przez dentysta Wolsztyn.
Czy zawsze trzeba usuwać korzeń zęba?
Nie zawsze. Decyzja o usunięciu korzenia zęba zależy od wielu czynników klinicznych. Lekarz stomatolog ocenia korzeń na podstawie badania jamy ustnej oraz zdjęć rentgenowskich, które pozwalają ocenić jego długość, integralność strukturalną oraz stan tkanek okołowierzchołkowych.
Kiedy można pozostawić korzeń?
Korzeń zęba można pozostawić, jeśli spełnia określone warunki:
- nie ma objawów stanu zapalnego (ropnia, przetoki, bólu),
- jest odpowiednio długi i dobrze osadzony w kości,
- nie występuje resorpcja (zanik) korzenia,
- kanały korzeniowe zostały prawidłowo wypełnione,
- istnieje możliwość odbudowy korony protetycznej (np. z użyciem wkładu koronowo-korzeniowego).
W takich przypadkach możliwe jest wykonanie tzw. rekonstrukcji zęba, co pozwala zachować jego funkcjonalność i uniknąć ekstrakcji.
Kiedy konieczne jest usunięcie korzenia?
Usunięcie korzenia zęba staje się konieczne w sytuacjach, gdy:
- doszło do złamania korzenia lub jego silnego osłabienia,
- występują zmiany zapalne przy wierzchołku korzenia (torbiele, ropnie),
- korzeń uległ resorpcji lub znacznie się skrócił,
- kanały korzeniowe są niedrożne lub nieprawidłowo leczone,
- korzeń zęba stanowi potencjalne ognisko infekcji,
- nie ma możliwości odbudowy zęba ze względów technicznych lub estetycznych.
W takich sytuacjach wykonuje się zabieg ekstrakcji korzenia, który jest często prostszy niż usunięcie całego zęba z koroną.
Przeczytaj także https://zlotedrzewo.pl/jak-przygotowac-sie-do-wizyty-na-borowanie-zebow/
Jak przebiega usunięcie korzenia zęba?
Ekstrakcja korzenia zęba to rutynowy zabieg stomatologiczny wykonywany w znieczuleniu miejscowym. W zależności od jego położenia oraz stopnia zaniku, może być wykonana:
- ekstrakcją prostą – gdy korzeń jest dobrze widoczny i dostępny,
- ekstrakcją chirurgiczną – gdy korzeń jest głęboko położony lub złamany, co wymaga nacięcia dziąsła i czasem usunięcia fragmentu kości.
Po usunięciu korzenia, rana jest oczyszczana, a następnie zabezpieczana szwem lub opatrunkiem. Proces gojenia trwa zazwyczaj kilka dni, choć pełna odbudowa kości może potrwać kilka tygodni.
Czy pozostawiony korzeń może być groźny?
Pozostawienie korzenia zęba bez wyraźnej przyczyny i bez odpowiedniego nadzoru stomatologicznego może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Nieleczony korzeń może stać się źródłem przewlekłego stanu zapalnego, który z czasem obejmie kość, prowadząc do jej zaniku i powstawania przetok, torbieli lub ropni. Dlatego nawet jeśli lekarz zdecyduje o pozostawieniu korzenia, powinno to być uzasadnione klinicznie i poparte planem dalszego leczenia.
Co można zrobić z pozostawionym korzeniem?
W niektórych przypadkach zachowany korzeń może być wykorzystany jako podstawa do odbudowy protetycznej. Możliwe opcje leczenia obejmują:
- wkład koronowo-korzeniowy – cementowany wewnątrz kanału korzeniowego, stanowiący podporę dla korony protetycznej,
- koronę protetyczną – odbudowującą estetykę i funkcję zęba,
- czepiec koronowy – jeśli zachowany fragment korzenia jest na tyle duży, że nie wymaga wkładu.
Jeśli jednak korzeń nie nadaje się do wykorzystania, po jego usunięciu można rozważyć uzupełnienie brakującego zęba za pomocą:
- mostu protetycznego,
- implantu zębowego,
- protezy ruchomej (w przypadku większych braków zębowych).
Czy zawsze warto walczyć o zachowanie korzenia?
Decyzja o zachowaniu lub usunięciu korzenia zęba powinna być poprzedzona dokładną diagnozą, uwzględniającą zarówno stan miejscowy, jak i ogólne zdrowie pacjenta. Czasem usunięcie korzenia i wykonanie nowoczesnego uzupełnienia protetycznego (np. implantu) będzie lepszym i trwalszym rozwiązaniem niż próba odbudowy na słabym fundamencie. Z drugiej strony, jeśli korzeń jest zdrowy i stabilny, jego zachowanie pozwala uniknąć bardziej inwazyjnych zabiegów chirurgicznych i może przynieść bardzo dobre efekty estetyczne oraz funkcjonalne.
Kiedy korzeń zęba można bezpiecznie pozostawić?
Korzeń zęba po utracie korony nie zawsze musi być usuwany. W wielu przypadkach jego zachowanie jest możliwe i wręcz wskazane – szczególnie jeśli można go wykorzystać do dalszej odbudowy zęba. Kluczowe znaczenie ma ocena stanu korzenia i ewentualnych zmian patologicznych przez doświadczonego stomatologa.
Usunięcie korzenia jest konieczne jedynie wtedy, gdy jego obecność wiąże się z ryzykiem infekcji, stanem zapalnym lub uniemożliwia dalsze leczenie protetyczne. W każdym przypadku decyzję powinien podejmować lekarz, opierając się na dokładnej diagnostyce i indywidualnym podejściu do pacjenta. Regularne kontrole stomatologiczne oraz szybka reakcja w przypadku uszkodzenia zęba pozwalają uniknąć poważniejszych konsekwencji i utrzymać zdrowie jamy ustnej przez długie lata.
